Tekst:  A   A+ A++

De deportaties

„Ze hebben ons naar de trein gebracht en dan de veewagens in en dan kwamen we naar Duitsland. In de wagon moesten we op de grond zitten. Er naast waren paarden, die sloegen daar zo tegen de wanden. Wij waren bang. Een beetje stro was er, dat was alles. En alles vol met mensen. Dan hebben ze ons 's nachts ergens afgeladen.”

Wiktorja Delimat
herinnert zich in 2007 aan haar eerste deportatie uit Polen.

 

“Ze brachten ons naar het station en verlaadden ons in een goederentrein in richting Brenner. We brachten de nacht een op de andere liggend door. (...) 
Je wist niet, waar je naar toe kwam. (...) Af en toe werd er gestopt. Soms werd er heftig geremd door de extreme lengte van het konvooi. (...) 's Nachts konden we nauwelijks slapen. Een warboel van rugzakken en de meest uiteenlopende dingen, kameraden (...) die altijd woedend stonden te schreeuwen. We wisselden elkaar erbij af, met bengelende benen aan de zijopeningen van de wagon te zitten.”

Giuseppe Chiampo noteert in 1943 deze indrukken van zijn deportatie vanuit Italië naar Fallingbostel in zijn dagboek.

 

“Ongeveer 70 personen waren in de wagon. En twee emmers, en in één ervan was water en de andere was de wc. 70, 80 personen ongeveer, oude en jonge. En een klein raampje was er. Heel nauw, heel nauw. En de weg duurt tweeënhalf dagen. En we wisten niet, (...) waar gaan we naar toe.”

Katalin Forgács beschrijft in 2008 de weg vanuit Hongarije naar het concentratiekamp Auschwitz.

 

“We werden in treinen gestopt, in veewagens niet in personenwagons. Deze wagons werden zo vol gestopt, er gingen zoveel naar binnen als er nog net in konden staan. Neervallen was onmogelijk. We zijn dan vanuit Venlo Duitsland binnengereden.”
“We moesten onze behoefte in deze wagons doen. Maar daar, waar men stopte, konden we naar buiten.”

Fritz Winkelmolen und Jo Pouls in 2007 over hun deportatie vanuit Venlo naar Rhumspringe.

 

De deportaties van miljoenen buitenlandse dwangarbeiders naar het rijk zou men zonder de deelneming van het enige grote verkeersmiddel voor grote massa's, de Deutsche Reichsbahn (Duitse Rijksspoorwegen), niet hebben kunnen doorvoeren. De Deutsche Reichsbahn had een leidende functie in het algemene programma van de gedwongen tewerkstelling: Terwijl de “aanschaffing” van de arbeidskrachten de taak van de bezettingsautoriteiten was en de “begeleiding” in Duitsland aan de Deutsche Arbeitsfront (DAF) en de desbetreffende ministeries opgedragen was, was de Reichsbahn belast met het transport van de mensen.


Bron:
Sascha Heppe/ Günther Siedbürger, Göttingen


Bron:
Nachlass Giuseppe Chiampo


Bron:
Geschichtswerkstatt Duderstadt e.V.


Bron:
Geschichtswerkstatt Duderstadt e.V.


Bron:
Bundesarchiv, Bild 183-R70662, Mai 1942