Dat de buitenlandse dwangarbeiders afhankelijk waren en in een hachelijke situatie verkeerden werd ten zeerste uitgebuit. Er was hulpvaardigheid van de kant van de Duitse bevolking maar de gevallen van verklikkerijen, straffen, deels bruutste mishandelingen, plaatsingen in gevangenissen, heropvoedingswerkkampen (Arbeitserziehungslager/AEL), concentratiekampen (KZ) zijn echter talrijk. Ook voor openbare terechtstellingen van dwangarbeiders schrok de Gestapo niet terug.
De meest voorkomende straffen waren wegens “ongeoorloofd oponthoud” buiten de plaats waar men werkt en wegens overtreding van de plicht een kenteken te dragen. In het bestuursdistrict Duderstadt werden binnen een maand 113 geldboetes of gevangenisstraffen bijna uitsluitend om deze redenen opgelegd. Als het verlaten van de plaats waar men werkt ook nog als ontsnappingspoging werd beoordeeld, dreigde wegens “”breuk van het arbeidscontract” de plaatsing in een AEL of een KZ.
Bron: Kreisarchiv Göttingen LA DUD 1336
De kinderen van Oosteuropese dwangarbeiders hadden sterk onder de vijandigheden van hun Duitse leeftijdgenoten te lijden, die in de NS-jeugdorganisaties met de haat tegen de “Slavische inferieure mensen” opgroeiden.
Maar op het domein Himmigerode zijn het niet de Duitse jongeren voor wie de 16 jaar oude Janek Ciździel in de herfst van 1940 vlucht: Hij is bang voor de voortdurende brute mishandelingen die hij, zijn zwangere moeder en de overige Poolse arbeiders daar van de kant van de pachter, sergeant eerste klasse van de SS en Waldemar Wissemann en de meesterknecht (Hofmeister), vanwege iedere kleinigheid moeten verdragen. Bont en blauw worden ze daar geslagen.
Janek wordt gearresteerd en moet twee maanden in de gevangenis zitten. Na een aangifte door een Duitse tewerkgestelde wordt door de justitie tegen Wissemann een gerechtelijk onderzoek ingesteld en wordt hij tot negen maanden hechtenis veroordeeld. Maar de connecties van de sergeant eerste klasse van de SS reiken ver: Het vonnis wordt opgeheven, de rijksminister van justitie seponeert de zaak.
En nu wreekt zich Waldemar Wissemann: Hij laat de Poolse dwangarbeiders die tegen hem getuigden in het KZ Sachsenhausen plaatsen. Janek overleeft het concentratiekamp maar wordt kort na de bevrijding in 1945 bij het kopen van brood doodgeschoten. Volgens het getuigenis van zijn zus was Waldemar Wissemann de schutter. Deze werd in de Bondsrepubliek Duitsland nooit voor zijn daden gerechtelijk bestraft.
