Textgröße:  A   A+ A++

Dobrowolne i niedobrowolne podróże

Robotnikom przymusowym zasadniczo zabraniano korzystania z kolei. Na mocy odpowiednich rozporządzeń obywatele Polski i Związku Radzieckiego zostali całkowicie pozbawieni swobody przemieszczania się. Istniały liczne zarządzenia dotyczące kar, a aresztowania z powodu „niedozwolonego korzystania z kolei” były na porządku dziennym. Niemcy nie mogli sprzedawać biletów Polakom i Ostarbeiterom. Po kapitulacji 6 Armii pod Stalingradem obywatelom Europy Zachodniej początkowo pozwolono korzystać z pociągów: władze nazistowskie chciały w ten sposób pozyskać ich na rzecz wspólnej ”walki ostatecznej” przeciwko „bolszewizmowi”. Jednak w związku potrzebą wykorzystywania kolei do celów wojennych ten przywilej wkrótce zniesiono.

Wyjątki od zakazu korzystania z pociągów dopuszczano w następujących przypadkach:

 

  • Transport między obozem i miejscem pracy 
    (prawie wyłącznie do pracy przymusowej na niemieckiej kolei):

    Także tutaj dyskryminowane były kobiety i mężczyźni z Europy Wschodniej. Nie mogli oni przechodzić razem z ludnością niemiecką przez szlabany na peron, lecz prowadzeni byli pod eskortą samochodu; w pociągu ich miejsce było albo w oddzielnych, zamkniętych wagonach albo na platformach zewnętrznych normalnych wagonów.

 

  • „Sprowadzanie” trwale niezdolnych do pracy robotników przymusowych bądź ciężarnych kobiet do ojczyzny:

    Ta praktyka stosowana była przede wszystkim w pierwszych latach wojny w celu odciążenia niemieckiego systemu socjalnego. Jej realizacja była często nieludzka: chorzy nie dostawali wystarczającej ilości wyżywienia, nie mieli zapewnionej opieki i często umierali w drodze. To było powodem przerażenia i rozgoryczenia w ich krajach ojczystych.

 

  • Transporty do miejsc odbywania kary: 

    Transport do więzień, wychowawczych i koncentracyjnych obozów pracy, a potem również do ich komand zewnętrznych odbywał się prawie zawsze koleją. Związane z tym koszty, a także koszty pobytu w więzieniu miały zostać pokryte przez robotników przymusowych. Tylko w przypadku przebywających w wychowawczych i koncentracyjnych obozach pracy „długi” uważane były za „spłacone poprzez świadczenie pracy w obozie”.


Źródło:
Stadtarchiv Northeim


Źródło:
Jan Klompenhouwer, Terheijden


Źródło:
Geschichtswerkstatt Duderstadt e.V.